Mijn visie – We staan aan de vooravond van de grote upgrade van onze woningen naar duurzame, zuinige en slimme ‘all electric’ huizen.
‘All-Electric’. Voor mij staan die twee woorden voor de woning van de toekomst. Wat betekent ‘all electric’? Waarom gaan we richting all electric? Wat zijn de uitdagingen voor beleidsmakers, bewoners, ondernemers en ketenpartners? En op welke fronten kan ik organisaties vooruit helpen?
(Klik op onderstaande links als je direct naar dat onderwerp wil.)
Wat betekent all electric?
‘All-electric’ woningen draaien 100% op elektriciteit. Deze huizen worden verwarmd, gekoeld en van energie voorzien door elektrische systemen. Dit alles zonder dat er gebruik wordt gemaakt van fossiele brandstoffen (zoals aardgas).
Vaak gaat het hier om de combinatie van verschillende technologieën: zonnepanelen, warmtepompen, aangevuld met batterijen en slimme sturing (‘smart home’). Zeker nu de elektrische auto een massa product wordt en de smart home software steeds slimmer, ontstaan er mogelijkheden om de energiestromen (allen elektrisch) optimaal op elkaar af te stemmen.
Waarom gaan we naar all electric?
Veruit de meeste woningen worden nu nog verwarmd met gasgestookte ketels. Maar inmiddels is tot ons allen doorgedrongen dat we ‘van het gas af’ moeten.
Bovendien hebben nu al ruim 2 miljoen woningen zonnepanelen op het dak. En is er zo veel opwek van duurzame energie dat de prijs van elektriciteit naar (of zelfs onder) het nulpunt daalt. Ook zal salderen worden afgebouwd, waardoor er een markt ontstaat voor thuisbatterijen en het slim sturen van energie.
Zo ontluikt er een grootschalige verbouwingsoperatie van onze woningen. Voor een deel van de woningen is een warmtenet een oplossing, al zal ook daar gebruik worden gemaakt van zonnepanelen, thuisbatterijen en slimme sturing. Veruit de meest woningen zullen ‘all electric’ worden.
Dit zal een aantal voordelen gaan brengen, maar ook de nodige uitdagingen.
Duurzamer
Een van de belangrijkste voordelen van all-electric woningen is dat ze een aanzienlijke vermindering van de uitstoot van broeikasgassen mogelijk maken. Aangezien elektriciteit steeds vaker afkomstig is van hernieuwbare energiebronnen, helpen all-electric woningen om de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen te verminderen en de transitie naar een koolstofarme samenleving te bevorderen. Dit draagt bij aan onze broodnodige inspanningen om onze CO2 uitstoot te verminderen, en klimaatverandering tegen te gaan.
Zuiniger
All-electric woningen dragen bij aan energiebesparing. Door middel van geavanceerde isolatie, efficiënte warmtepompen en andere energiezuinige technologieën kunnen deze woningen het energieverbruik aanzienlijk verminderen in vergelijking met traditionele gebouwen. Elektrische apparaten, zoals warmtepompen en elektrische boilers, hebben over het algemeen een hogere energie-efficiëntie dan hun gasgestookte tegenhangers.
Slimmer
Met behulp van slimme technologieën is het energiesysteem van woningen te automatiseren. “Home energy management” software schakelt apparaten automatisch in- en uit. Verlichting, verwarming, ventilatie, airconditioning en andere apparaten worden slimmer ingezet. Thuis-batterijen zorgen ervoor dat de opgewekte energie met zonnepanelen optimaal wordt ingezet.
Dit alles resulteert in energiebesparing, of zelfs inkomsten uit energie productie of consumptie op de juiste momenten, zonder dat de gebruiker handmatig hoeft in te grijpen.
Goedkoper
Het wonen in een all electric woning is uiteindelijk goedkoper. De woning zal minder energie verbruiken door de grotere efficiëntie en slimmere inzet van apparatuur. De kosten voor elektriciteit (zeker de zelf opgewekte) zijn lager dan die van aardgas, zeker nu aardgas ontmoedigd zal worden door de overheid. Ook hebben all-electric woningen over het algemeen minder onderhoud nodig dan gasgestookte woningen. Gasgestookte systemen vereisen regelmatig onderhoud, zoals inspecties, reiniging en reparaties aan de gasleidingen en verwarmingsapparatuur. Elektrische systemen hebben doorgaans minder bewegende delen en hebben minder onderhoud nodig, wat resulteert in lagere onderhoudskosten op de lange termijn.
Wat zijn onze uitdagingen?
Mooi verhaal Jasper… Maar waar zijn ze dan, die all-electric woningen?
‘All-electric’ zal steeds populairder worden naarmate de technologie verbetert en de kosten dalen. Overheden over de hele wereld nemen al maatregelen om de overgang naar elektrische woningen te stimuleren door middel van beleidsmaatregelen en financiële prikkels. Toch zal het niet vanzelfsprekend of makkelijk zijn.
De grootste uitdaging die ik in de afgelopen 20 jaar ben tegengekomen is niet de techniek of de financiering, maar de emotionele weerstand. Verandering betekent onzekerheid, onduidelijkheid. En dat is lastig…
Techniek
Om all-electric woningen op grote schaal te implementeren, moet er nog veel gedaan worden aan het aanpassen van onze elektrische infrastructuur. Niet alleen zal het stroom netwerk moeten worden uitgebreid en versterkt. Ook zullen veel technieken en installatie-methoden moeten worden doorontwikkeld om de benodigde schaalvergroting aan te kunnen. Niet in de laatste plaats vanwege het steeds groter wordende tekort aan technisch personeel.
Financiering
De initiële kosten van het omschakelen naar een all-electric woning zijn hoger dan de kosten voor vervanging of reparatie van de nu bestaande traditionele systemen. Hoewel de prijs van hernieuwbare energietechnologieën de afgelopen jaren is gedaald, kunnen investeringen in zonne-energiepanelen, warmtepompen, batterijen en andere apparatuur nog steeds aanzienlijk zijn. De total cost of ownership ligt echter nu al vaak lager, en daarmee wordt het een kwestie van de juiste financiering ontwerpen. Gelukkig komt de overheid met nieuwe mogelijkheden om dit makkelijker te maken.
Emotie
Angst voor het onbekende is echter de grootste bottle neck bij het grootschalig renoveren van onze woningen. Bewoners zijn nou eenmaal gewend aan een bepaalde situatie, en jij komt ze vertellen dat het anders moet. Ze hebben al genoeg aan hun hoofd. En áls mensen ruimte hebben over ergens over na te denken… Dan gaat dat niet per sé over zonnepanelen en warmtepompen.
Bovendien gaat het om “mijn huis”. Het is niet een extra plankje in de keuken of een nieuwe deur. Het gaat over zonnepanelen op je dak. Een warmtepomp. Of een complete renovatie van je huis. Dit betekent in meer of mindere mate verlies van controle. Er gaan dingen veranderen in huis, maar die veranderingen kunnen spannend en onzeker zijn.
Bij de transitie naar all electric woningen staat het winnen van vertrouwen op 1. Het begint met het leveren van kwaliteit. Als het onverhoopt niet in één keer lukt, gaat het om adequaat herstellen. Een oplossing moet zich eerst lokaal en bij een eerste groep bewoners ‘bewijzen’, en pas daarna schaal je verder op.
Hoe kan ik helpen?
De transitie zal beginnen met bedrijven en organisaties die het aandurven om de belofte van all-electric wonen dichterbij te brengen. Inmiddels dringt bij verschillende spelers in de markt door dat de tijd van pilots en showcases voorbij is. Enerzijds omdat de urgentie groot is. Anderzijds omdat de voordelen voor bewoners het een ‘no brainer’ maken om te verduurzamen.
De uitdaging is echter: Hoe realiseren we die opschaling en maken we impact, met behoud van het vertrouwen en medewerking van alle stakeholders?
De bedrijven en organisaties die voor dat vraagstuk staan, help ik graag met mijn ervaring en passie. Inmiddels doe ik dit werk ruim 18 jaar, waarin ik in 6 landen (NL, USA, ENG, DUI, FRA, ITA) heb gewerkt. Daarin heb ik geleerd wat werkt. En helaas ook ervaren wat het is om een project te leiden dat níet slaagt… Hoe vervelend dat soms ook is, mijn passie om te blijven werken aan de woning van de toekomst is er niet minder om geworden. Integendeel.
Verder praten? Neem contact met me op.